Kleurringprogramma bij de Zwartbuikrotgans (1972-heden)

De aanleiding om de verspreiding van Zwartbuikrotganzen met kleurringen te gaan volgen lag in het feit dat er plannen waren de derde Londonse luchthaven op de Maplin Sands te gaan bouwen. Zandbanken voor de Engelse oostkust waar nog veel zeegras voorkomt. In het begin van de jaren zeventig begon geheel onverwacht de gedecimeerde populatie van Zwartbuikrotganzen zich weer te herstellen, en gezien de voorkeur van deze gans voor zeegras, waren juist de Maplin Sands van groot belang. Andrew StJoseph begon een vang- en merkprogramma in dienst van de Wildfowl and Wetlands Trust (WWT). Door hem geringde Rotganzen werden in de voorjaarsmaanden gezien in het Waddengebied, waar toen juist 2 biologen in het kader van hun vervangende dienst onderzoek aan deze vogel begonnen te doen: Bart Ebbinge voor het Rijksinstituut voor Natuurbeheer op Terschelling en Peter Prokosch voor het Schutzstation Wattenmeer op de Hallig Langeness. Al snel leerden we elkaar kennen en een internationaal kleurringprogramma was geboren. Andrew is inmiddels boer aan het Blackwater Estuary in Essex geworden, maar heeft nog steeds Rotganzen die ’s winters op zijn land komen grazen, en Peter is nu directeur van het Wereldnatuurfonds in Duitsland. Gedrieën hebben we ook het onderzoek in Siberië naar de broedbiologie van Rotganzen opgestart, zodra dat dankzij Gorbachov mogelijk werd. Op Alterra houden we nog steeds dit kleurringprogramma gaande, waarbij inmiddels ook andere onderzoekers uit Engeland en Frankrijk zich hebben aangesloten.
De recente achteruitgang van de Rotgans, van ruim 300.000 in 1992 tot minder dan 200.000 in 2003, is reden geweest om opnieuw onderzoek in de broedgebieden te gaan doen. Na expedities in 2004 en 2005 (gelukkig ineens weer een fantastisch goed broedseizoen voor de Rotgans !) en 2006 hopen we meer inzicht te krijgen in het waarom van deze achteruitgang sinds 1995.

Informatie over deze expedities is te vinden op de website van het VARA-programma Vroege Vogels.

In de grafiek is te zien in welke landen in de loop van de afgelopen 33 jaar, Zwartbuikrotganzen met kleurringen zijn geringd. In totaal zijn er nu 5966 verschillende Rotganzen met kleurringen geringd tussen het Ile d ‘Oleron langs de franse westkust en het Taimyrschiereiland in Noord-Siberië.

Zwartbuikrotganzen geringd in Engeland (zwart), Nederland (geel), Duitsland (groen), Frankrijk (zwart-wit geblokt) en Siberië (rood)

Dankzij al uw waarnemingen kunnen we in de volgende kaartjes laten zien waar deze Rotganzen in de loop van het winterseizoen verblijven.