De brandgans, een soort in beweging

Informatie over de gebruikte kleurringen bij Brandganzen (Euring-code 1670)

Er bestaan niet minder dan vier kleurringprojecten voor Brandganzen die op het Europese vasteland overwinteren. Deze Brandganzen behoren tot de Barent's Zee populatie (twee projecten), de Oostzee populatie (één project) en de Noordzee populatie (één project). De Brandgans is een soort in beweging die zowel in aantallen als in verspreiding enorm is toegenomen.

Brandgans met ringcombinatie BYW8 in de Bandpolder

Sinds 1979 zijn er in het kader van deze projecten in Nederland, Duitsland, Zweden en Rusland in totaal 8.156 brandganzen geringd met kleurringen om de poten. Op deze kleurringen staat een letter, cijfer of een aantal (maximaal 3) horizontale strepen. Een enkele streep noteren we als '-' (minteken), een dubbele als '=' en een driedubbele streep als 'E' (dus niet als 'Z' zoals bij de Rotgans). Om het aflezen te vergemakkelijken is elk teken rondom de ring driemaal herhaald.

De gebruikte kleuren zijn: geel, wit, oranje, lichtgroen ('lime', vroeger 'mint' genoemd). Deze ringen hebben een zwarte inscriptie. Ook zijn rode, donkerblauwe en donkergroene ringen met witte inscriptie gebruikt. Bij de kleur gaat het echter steeds om de achtergrondkleur van de ring. Over het algemeen zijn de ganzen om beide poten geringd, zodat elke geringde gans individueel te herkennen is. Door ringverlies kan het echter voorkomen dat een gans nog maar een ring over heeft. Tot slot zijn er ook ringen gebruikt met twee tekens boven elkaar: de gans draagt om de ene poot dan een metalen ring en om de andere dan b.v. 1A liggend boven elkaar.

De inscripties op de ringen zijn met behulp van een goede telescoop (40-60 x) op 200-300 meter afstand te lezen. Sommige telescopen vertonen vrij sterke kleurafwijkingen bij maximale vergroting! Het is daarom aan te bevelen de juiste kleur vast te stellen met minimale vergroting. Het is ook nuttig om apart de kleur van de inscriptie zelf vast te leggen, omdat in geval van twijfel zo b.v. oranje (uitsluitend met zwarte inscriptie) van rood (uitsluitend met witte inscriptie) onderscheiden kan worden. Het is ook noodzakelijk te noteren welke ring om de rechter en welke om de linkerpoot zit.

Overzicht van de gebruikte kleuren:

geel met zwarte inscriptie of zonder inscriptie (notatie Y)
wit met zwarte inscriptie of zonder inscriptie (notatie W)
lichtgroen ('lime', vroeger 'mint' genoemd) met zwarte inscriptie (notatie L)
oranje met zwarte inscriptie (notatie O)
donkergroen met witte inscriptie of zonder inscriptie (notatie G)
donkerblauw met witte inscriptie (notatie B)
rood met witte inscriptie (notatie R)
veel kleinere metalen ringen (notatie *)

Notatie van de ringcombinatie
We noteren de combinatie met 4 tekens achter elkaar. Eerst de kleur van de linkerring, dan de inscriptie op de linkerring, dan de kleur van de rechterring en tenslotte de inscriptie op de rechterring. Met links en rechts bedoelen we hier de linker en rechterpoot van de gans (zoals je je eigen linker en rechterbeen zou benoemen). Enkele voorbeelden:

Y1W5 betekent: links geel met een 1, rechts wit met een 5
OYBA : links oranje met een Y rechts blauw met een A
* YC : links metalen ring (op de tweede positie staat nu een spatie!) rechts geel met een C
YEW7 : links geel met drie horizontale strepen, rechts wit met een 7
WAY- : links wit met een A, rechts geel met één horizontale streep
YA.. : links geel met een A, rechts geen ring (ring verloren)
..W7 : rechts wit met een 7, links geen ring (ring verloren)

Ringen met twee inscripties bij Brandganzen
R*1F : een rode ring met 1F erop, het is niet belangrijk om welke poot deze ring zit, om de andere poot meestal een metalen ring
Uitsluitend waarnemingen waarbij zowel de inscriptie als de kleur van de ring zijn vastgelegd kunnen worden verwerkt.

Per project wordt nadere informatie gegeven over de gebruikte kleurcombinaties: